نگاهی به توصیه‌های شهید حاج قاسم سلیمانی یار آخرالزمانی امام علی(ع) درباره تبعیت از ولایت

شاگرد مکتب غدیـر

سالروز امامت امیرالمومنین امام علی(ع) نه تنها یک عید مذهبی، بلکه یک عید سیاسی است. این واقعه مبنای استمرار دولت آرمانی اسلامی با امامت امیرالمومنین علی(ع) است؛ دولتی که البته 25 سال پس از رحلت پیامبر اعظم‌(ص) امکان استقرار یافت. هر چند حدفاصل حکومت پیامبر اسلام تا زمامداری امیرالمومنین سالیان درازی طول کشید اما آموزه‌های مکتب غدیر همواره در طول آن سال‌ها و سال‌های  پس از آن جاری و ساری بوده است. 

امیرالمومنین امام علی(ع) پس از رحلت پیامبر نه‌تنها از زمامداری حکومت اسلامی کنار ‌زده شد، بلکه برخی زمامداران به دنبال ایجاد محدودیت برای نقش‌آفرینی سیاسی و اجتماعی ایشان بودند. با این حال امام علی(ع) از همان روزهای ابتدایی پس از رحلت پیامبر اسلام تا زمان شهادت خود، به عنوان امام جامعه اسلامی وظیفه تربیت و پرورش مسلمانان را بر عهده داشت. امیرالمومنین به دنبال تربیت انسان‌هایی بود که هم در بعد معنوی افراد متقی و پرهیزکار باشند هم در عرصه اجتماع بر مبنای آموزه‌های دینی نقش‌آفرین باشند. امیرالمومنین که خود شاگرد پیامبر اسلام(ص) به حساب می‌آمد، در نقطه اعلای پیوند دیانت و سیاست در کنار پیامبر ایستاده بود. پیامبر در روز عید غدیر با بالا بردن دستان مبارک امام علی و عیان کردن این همطرازی نشان داد یک مسلمان طراز آموزه‌های اسلامی باید در ۲ بعد سیاست و دیانت برجسته باشد. 

به بیان دیگر یکی از آموزه‌های اصلی غدیر نشان دادن نسخه اصلی اسلام در تربیت انسان‌ها بود، همان سبک تربیتی نیز در دستور کار امیرالمومنین علی علیه‌السلام قرار داشت. تربیت مسلمانانی همچون سلمان فارسی، مالک اشتر، عمار یاسر، محمد بن ابی‌بکر و... که هم در ابعاد اخلاقی و معنوی و هم در سیاست‌ورزی و نقش‌آفرینی اجتماعی برجسته بودند، ادامه همان آموزه‌های مکتب غدیر به حساب می‌آمد. 

البته در جهان‌بینی شیعیان، غدیر تنها مربوط به سال 10 هجری یا سال‌های ابتدایی پس از آن نیست. غدیر چشمه‌ای ساری و جاری در طول تاریخ است که هر انسانی که جان خود را درون آن شست‌وشو دهد، در طراز یاران واقعی پیامبر(ص) و امیرالمومنین(ع) قرار می‌گیرد. نمونه این انسان‌ها در دنیای ما علمای راستین دین و شهدا هستند که از متاخرین آنها شهید حاج‌قاسم سلیمانی است که بحق نمونه واقعی یاران آخرالزمانی پیامبر(ص) و امیرالمومنین علی‌(ع) به حساب می‌آمد.

اما مکتب غدیر مشخصا چه مولفه‌هایی دارد که آدمی اگر واجد آن باشد از شاگردان واقعی این مکتب به حساب می‌آید؟ 

یکی از ویژگی‌های اساسی مکتب غدیر، ولایت‌پذیری به عنوان اصل اساسی دین است. ولایت‌پذیری در شیعه اعتقاد به ولایت پیامبر و ائمه الهی که از طرف خداوند برای مردم تعیین شده‌اند، است. شیعیان در عصر غیبت و علاوه بر این در دوران حیات خود باید پایبند ولایت ولی فقیه عادل و جامع‌الشرایط باشند که زمامداری امور را در زمان غیبت عهده‌دار است و از دستورات ولی فقیه اطاعت کنند. حاج‌قاسم سلیمانی در عصر حاضر یکی از اسوه‌های واقعی تبعیت از ولایت فقیه به حساب می‌آمد. 

شهید سلیمانی در وصیتنامه خود در این باره تصریح کرده بود: برادران و خواهرانم! جهان اسلام پیوسته نیازمند رهبری است؛ رهبری متصل و منصوب شرعی و فقهی به معصوم. خوب می‌دانید منزه‌ترین عالم دین که جهان را تکان داد و اسلام را احیا کرد، یعنی خمینی بزرگ و پاک ما، ولایت فقیه را تنها نسخه نجات‌بخش این امت قرار داد، لذا چه شما که به عنوان شیعه به آن اعتقاد دینی دارید و چه شما که به عنوان سنی اعتقاد عقلی دارید، بدانید [باید] به دور از هرگونه اختلاف، برای نجات اسلام خیمه ولایت را رها نکنید. خیمه، خیمه‌ رسول‌الله است. اساس دشمنی جهان با جمهوری اسلامی، آتش زدن و ویران کردن این خیمه است. دور آن بچرخید. والله والله والله، این خیمه اگر آسیب دید، بیت‌الله الحرام و مدینه حرم رسول‌الله و نجف، کربلا، کاظمین، سامرا و مشهد باقی نمی‌ماند؛ قرآن آسیب می‌بیند. 

وی در بخشی دیگر از وصیتنامه الهی- سیاسی خود مردم را توصیه به مراقبت از اصول می‌کند و مصداق این اصول را ولی فقیه می‌داند: «برادران و خواهران عزیز ایرانی من! مردم پر افتخار و سربلند که جان من و امثال من، هزاران بار فدای شما باد! کما اینکه شما صدها هزار جان را فدای اسلام و ایران کردید؛ از اصول مراقبت کنید. اصول یعنی ولی فقیه، خصوصا این حکیم، مظلوم، وارسته در دین، فقه، عرفان، معرفت؛ خامنه‌ای عزیز را، عزیز جان خود بدانید. حرمت او را، حرمت مقدسات بدانید».

شهید سلیمانی در بخش دیگری از وصیتنامه خود ولایت فقیه را استمرار ولایت امام علی علیه‌السلام عنوان و تاکید می‌کند ولایت فقیه را بر هر چیزی ترجیح دهند: این ولایت، ولایت علی بن‌ابیطالب است و خیمه او خیمه حسین فاطمه است. دور آن بگردید. با همه شما هستم. می‌دانید در زندگی به انسانیت و عاطفه‌ها و فطرت‌ها بیشتر از رنگ‌های سیاسی توجه کردم. خطاب من به همه شماست که مرا از خود می‌دانید، برادر خود و فرزند خود می‌دانید. وصیت می‌کنم اسلام را در این برهه که تداعی‌یافته در انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی است، تنها نگذارید. دفاع از اسلام نیازمند هوشمندی و توجه خاص است. در مسائل سیاسی آنجا که بحث اسلام، جمهوری اسلامی، مقدسات و ولایت فقیه مطرح می‌شود، اینها رنگ خدا هستند؛ رنگ خدا را بر هر رنگی ترجیح دهید.

بصیرت شهید سلیمانی او را سرآمد زمانه خود کرده است. او مصداق یار آخرالزمانی امام علی(ع) به حساب می‌آید و عاقبت با شهادت خود نشان داد شاگردی علی بن ابیطالب راهی جز شهادت و سرسپردگی نیست.